Lesław Zimny
AGROTECHNIKA CZY AGRONOMIA
Fragmenta Agronomica 3/1993
W krajach zachodnich pojęcie to utożsamiane jest wyłącznie z techniką rolniczą [5, 40]. Targi, odbywające się co 2 lata we Frankfurcie nad Menem, na których prezentowane są najnowsze maszyny i narzędzia do produkcji rolnej, noszą nazwę "Agritechnika" [6]. Nazwa tych targów jednoznacznie wskazuje na ścisły związek tego terminu z mechanizacją rolnictwa. Dlatego też nazwa Polskiego Towarzystwa Nauk Agrotechnicznych może być w wielu krajach niewłaściwie rozumiana. Poza tym, co oznaczają w nazwie towarzystwa "nauki agrotechniczne"? Czyżby coś innego, niż "agrotechnika"? Dlaczego PTNA wydaje czasopismo "Fragmenta Agronomica" a nie "Fragmenta Agrotechnica"? Przecież Europejskie Towarzystwo Agronomiczne [23] wydaje "European Journal of Agronomy", a Amerykańskie Towarzystwo Agronomiczne [12] "Advances in Agronomy". Oba te periodyki zamieszczają publikacje z zakresu produkcji roślinnej. Również tytuł opublikowanego ostatnio 5-języcznego "Słownika agro-bio-technicznego" [38] jest dyskusyjny. Dodatkowo komplikuje go jeszcze człon "bio", który ma podkreślać akcent biologiczny "agrotechniki". Wydaje się, że wielu specjalistów z zakresu rolnictwa, nie tylko zagranicznych, ale także i polskich, będzie miało trudności z właściwą interpretacją tej dyscypliny naukowej, tzn. agrobiotechniki. Notabene termin "agrobiotechnika" w "Słowniku agro-bio-technicznym" nie występuje. Nie wyjaśnia go też żaden inny polski leksykon. Termin "agronomia" znany był w Polsce już w XIX wieku [30, 30a]. Oznaczał on naukę o uprawie roli i kształtowaniu warunków wzrostu roślin. W okresie powojennym agronom był organizatorem produkcji rolnej [16, 28. 37]. Do zadań agronoma należało organizowanie gospodarki nasiennej oraz walki z chorobami, szkodnikami i chwastami, a także upowszechnianie nowych metod uprawy roli i roślin. Obecnie pojęcie "agronomia" jest pojęciem jednoznacznym, oznaczającym naukę o produkcji roślinnej wraz z dziedzinami z nią związanymi, jak fizjologia i anatomia roślin, chemia rolna, gleboznawstwo oraz ochrona roślin [16, 21. 37]. Liczne czasopisma [1, 2, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 13, 17, 22, 24, 26, 27, 36, 39], monografie [15, 25, 32], encyklopedie [18, 20, 33, 40], towarzystwa naukowe [12, 23], specjalności na Wydziałach Rolniczych (AR Wrocław i Poznań, AT-R Bydgoszcz), a także specjaliści opracowujący komputerową bazę danych [42], nadają słowu "agronomia" takie samo znaczenie, tzn. nauki o polowej produkcji roślinnej. Poza tym w piśmiennictwie polskim ugruntowały się takie określenia, jak "agronomiczne właściwości roli" [31] i "agronomiczny punkt ciężkości gleby" [19], które wskazują na ścisły związek tego pojęcia z polem.
WNIOSKI
W oparciu o przytoczone fakty, mając na uwadze rozszerzającą się współpracę międzynarodową, proponuję: 1. Zmienić nazwę "Polskie Towarzystwo Nauk Agrotechnicznych" na "Polskie Towarzystwo Agronomiczne". 2. Zmienić nazwę "Słownik agro-bio-techniczny" na "Słownik agronomiczny" (w następnym wydaniu). 3. Upowszechniać termin "agronomia", oznaczający naukę o polowej produkcji roślinnej.
Postcriptum Uchwałą Zjazdu Delegatów w roku 2004 zmieniono nazwę Polskie Towarzystwo Nauk Agrotechnicznych na Polskie Towarzystwo Agronomiczne.
|