PIERWIASTKI RODZIME
- Pierwiastki rodzime występują w przyrodzie w stanie wolnym. Dzielą się one na:
- metale rodzime
- metale kruche
- metaloidy (niemetale)
-
- Metale rodzime odznaczają się najlepszym przewodnictwem elektrycznym i cieplnym.
- Wszystkie mają połysk metaliczny. Większość z nich ma barwę srebrzystobiałą lub cynowobiałą, z wyjątkiem złota i miedzi, które posiadają swoiste barwy żółte. Pierwiastki należące do tej grupy mają największe ciężary właściwe, wiele z nich odznacza się wysoką kowalnością i zwykle niewielką twardością. Większość metali rodzimych stanowi cenne surowce gospodarcze np. srebro (Ag), złoto (Au), platyna (Pt), miedź (Cu).
-
- Metale kruche - arsen (As), bizmut (Bi), antymon (Sb) i inne pierwiastki rodzime tej grupy,
- nie mają większego znaczenia gospodarczego.
-
- Metaloidy (niemetale) rodzime różnią od metali zarówno budową wewnętrzną jak i
- właściwościami fizycznymi, a także wyglądem zewnętrznym. Największe znaczenie mają wśród nich alotropowe odmiany węgla - grafit i diament oraz siarka.
-
- Pierwiastki rodzime nie mają większego znaczenia skałotwórczego i glebotwórczego. Ze
- względu na swe wzorcowe właściwości krystalochemiczne oraz ogromną wartość zarówno materialną jak i estetyczną opisany zostanie diament oraz siarka, posiadająca duże znaczenie gospodarcze.
-
DIAMENT C
- CECHY MAKROSKOPOWE:
- Postać występowania: diament krystalizuje w układzie regularnym.
- Pokrój kryształów: ośmiościan, rzadziej sześcian lub 48-ścian.
- Barwa: diamenty są bezbarwne i przezroczyste, występują tez odmiany zabarwione (bardzo cenione w jubilerstwie) oraz czarna (carbonado - mający zastosowanie techniczne).
- Połysk: diamentowy.
- Rysa: biała.
- Twardość: 10,0 - wzorcowa w skali Mohsa.
- Łupliwość: doskonała.
- Gęstość: 3,47 - 3,55 g . cm-1.
- WYSTĘPOWANIE
- Diamenty eksploatowane są ze złóż pierwotnych i wtórnych. Największe złoża diamentu
- znane są przede wszystkim z południowej Afryki (wzdłuż rzeki Vaal i Oranje), Brazylii (Minas Gerais i Bahia), Indii (wschodnia część wyżyny Dekan), Australii (Nowa Południowa Walia) oraz okolic Jakucka (złoża uralskie i syberyjskie).
-
SIARKA RODZIMA S
- CECHY MAKROSKOPOWE:
- Postać występowania: siarka krystalizuje w układzie rombowym.
- Pokrój kryształów: podwójna piramida rombowa w kombinacji z innymi formami prostymi, skupienia ziarniste, zbite, naciekowe lub ziemiste.
- Barwa: żółta, brunatnawożółta, zielonawożółta.
- Połysk: tłusty, na ścianach kryształu diamentowy.
- Rysa: biała, żółtawa.
- Twardość: 2,0.
- Łupliwość: doskonała.
- Gęstość: 2,0 - 2,1 g . cm-1.
- Inne cechy: zapala się w temperaturze 270°C.
- WYSTĘPOWANIE
- Siarka rodzima może gromadzić się jako produkt sublimacji ekshalacji wulkanicznych
- (Pozzuoli pod Neapolem, na Etnie, Yellowstone Park w Ameryce Północnej). Większe znaczenie gospodarcze ma jednak siarka pochodzenia osadowego, powstająca na drodze redukcji siarczanów:
2CaSO4 + C + H2O = CaSH2 + CaCO3 + 2CO2,
2CaSH2 + 2CaSO4 + 5CO2 + H2O = 5CaCO3 + 6H2O + 8S
- Takie powstawanie siarki odbywa się przy współudziale bakterii beztlenowych
- (anaerobowych), zwanych bakteriami siarkowymi. Bakterie te na drodze redukcji siarczanów przeprowadzają procesy oddychania komórkowego. Niektóre bakterie mogą również asymilować siarkę z wód siarkowodorowych. Gromadząc ją w swoich komórkach, dają początek złożom siarki.
- Osadowe złoża siarki, powstałe dzięki działalności bakterii znajdują się m.in. w Ameryce
- Północnej (Luizjana i Teksas), na Sycylii (prowincje Girgenti i Caltanisette) oraz w Polsce (rejon Tarnobrzegu).
Powrót do strony głównej