Oznaczenie zawartości próchnicy

Zawartość próchnicy w glebie określa się na podstawie ilościowego oznaczenia węgla,
gdyż stanowi on główny składnik związków organicznych. Istotne też jest oznaczenie azotu oraz określenie stosunku C:N.

Oznaczanie C organicznego

Wszystkie metody oznaczania C-organicznego w glebie opierają się na jego utlenianiu do
CO2. Można je podzielić na:
  1. metody wagowe,
  2. metody bjętościowe.

Ad. a) Metody wagowe polegają na spalaniu substancji organicznej i wychwytywaniu w
urządzeniach absorpcyjnych CO2 wydzielonego przy utlenianiu węgla. Na podstawie przyrostu wagi urządzenia absorpcyjnego oznacza się ilość CO2, a następnie wylicza się zawartość C.
Spalanie substancji organicznej można przeprowadzić na drodze suchej (met. Terlikowskiego) lub na drodze mokrej (met. Knopa, Allisona). Metody te wymagają jednak odpowiedniego wyposażenia laboratoryjnego i nie są stosowane powszechnie do masowych oznaczeń.
Ad. b) Metody objętościowe polegają na spalaniu substancji organicznej na mokro przy
użyciu silnego utleniacza, np. K2Cr2O7, KMnO4 stosowanego w nadmiarze. Nadmiar pozostałego po reakcji utleniacza odmiareczkowuje się roztworami redukcyjnymi np. solą Mohra FeSO4(NH4)2SO4 6H2O. Metody objętościowe nie wymagają specjalnego wyposażenia, są bardzo szybkie i powszechnie stosowane w laboratoriach gleboznawczych. Należy jednak zdawać sobie sprawę, iż metodami tymi oznaczamy tzw. "utlenialność" gleby, o której decyduje oprócz węgla także zawartość Cl-, Fe+2. Mn+2 itp. Spośród nich najczęściej stosowane są metody: Westerhoffa, Springera, Walkley-Blacka i Tiurina. W Polsce poszechnie używana jest met. Tiurina.

Oznaczanie azotu

Zasada metody polega na całkowitej mineralizacji substancji organicznej gleby na drodze
mokrej, za pomocą ogrzanego do wrzenia stężonego kwasu siarkowego. W trakcie zachodzących reakcji C i H utleniają się do CO2 i H2O, a N zostaje przeprowadzony w (NH4)2SO4. Ponieważ azot w formie NO3 ulega w tych warunkach rozkładowi do tlenków azotu, które się utleniają, dlatego przed ogrzewaniem gleby ze stężonym H2SO4 należy zredukować formy azotanowe, dodając drobno zmielone żelazo metaliczne albo kwas salicylowy i tiosiarczan sodu.
Metoda oznaczania N-ogółem metodą Kjeldahla

Powrót do strony głównej