SIARCZANY

Siarczanami nazywamy sole stanowiące związki metali takich jak bar, ołów, wapń,
magnez i inne z anionami zespolonymi (SO4)2-, niekiedy także z dodatkowymi jonami (OH)-,
Cl -, (CO3)2-.
Najważniejszymi przedstawicielami grupy siarczanów są: gips, baryt, anhydryt i kainit.
 
GIPS CaSO4 . 2H2O
CECHY MAKROSKOPOWE:
Postać występowania: gips krystalizuje w układzie jednoskośnym.
Pokrój kryształów: kryształy dobrze wykształcone, nieraz znacznych rozmiarów,
o pokroju tabliczkowym, a także włóknistym.
Barwa: gips może być bezbarwny, biały, szary, lub żółtawy. Przezroczyste, czyste odmiany gipsu nazywa się selenitem, zaś drobnokrystaliczne, zbite, o białej barwie - alabastrem.
Połysk: szklisty, jedwabisty, perłowy.
Rysa: biała.
Twardość: 2,0 - wzorcowa w skali Mohsa.
Łupliwość: doskonała.
Gęstość: 2,3 - 2,4 g . cm-1.
WYSTĘPOWANIE
Gips występuje w skupieniach grubotabliczkowych, ziarnistych, zbitych, a także
włóknistych i łuskowatych. Jest on pospolitym minerałem w złożach solnych, gdzie tworzy nieraz pokłady, określane również jako gips. Powstaje głównie wskutek wytrącenia z wody morskiej, może się równiez tworzyć jako produkt uwodnienia anhydrytu .Obecność
gipsu wśród margli i łupków wapnistych tłumaczy się jako wynik działania kwasu solnego
(H2SO4) na węglan wapnia (kalcyt) W Polsce największe złoża gipsu występują w Niecce Nidziańskiej.
Gips stosowany jest w przemyśle cementowym jako dodatek przy produkcji cementu
portlandzkiego, częściowo wypalony jest materiałem powszechnie stosowanym w budownictwie. Dodatkowo gips znajduje zastosowanie w rolnictwie do "gipsowania" gleb słonych.
 
BARYT BaSO4
CECHY MAKROSKOPOWE:
Postać występowania: baryt krystalizuje w układzie rombowym.
Pokrój kryształów: kryształy tabliczkowe lub słupkowe, odznaczające się bogactwem
postaci.
Barwa: najczęściej bezbarwny, biały, szary z rozmaitymi odcieniami.
Połysk: szklisty lub perłowy.
Rysa: biała.
Twardość: 3,0 - 3,5.
Łupliwość: bardzo dobra.
Gęstość: 4,5 g . cm-1.
WYSTĘPOWANIE
Baryt jest siarczanem baru o zawartości BaO 65,7%. Znany jest jako minerał
hydrotermajnych złóż kruszcowych. Występuje też dość pospolicie w próżniach i szczelinach skalnych oraz pęcherzykach pogazowych zastygłych law. Niekiedy tworzy również konkrecje i spoiwo w niektórych piaskowcach.
Minerał ten ma szerokie zastosowaniw w różnych gałęziach przemysłu, jest używany
m.in. do wyrobu płuczek wiertniczych, jako materiał obciążający w przemyśle papierniczym i gumowym, do wyrobu bieli w przemyśle farbiarskim, w medycynie, a także jako surowiec do wyrobu różnych soli barowych.
 
ANHYDRYT CaSO4
CECHY MAKROSKOPOWE:
Postać występowania: anhydryt krystalizuje w układzie rombowym.
Pokrój kryształów: dobrze wykształcone kryształy występują rzadko.
Barwa: najczęściej bezbarwny, biały, szary z odcieniem niebieskim luu czerwonym.
Połysk: szklisty lub perłowy.
Rysa: biała.
Twardość: 3,0 - 3,5.
Łupliwość: dobra lub bardzo dobra.
Gęstość: 2,9 - 3,0 g . cm-1.
WYSTĘPOWANIE
Anhydryt jest pospolitym składnikiem złóż gipsowo-solnych pochodzenia morskiego
lub jeziornego. Często tworzy oddzielne pokłady, niekiedy o znacznych miąższościach. Poza tym może występować jako dodatkowy składnik w iłach, mułowcach i marglach. Znany jest także z pęcherzyków pogazowych law wulkanicznych.
Anhydryt, podobnie jak gips, używany jest w przemyśle cementowym. Może być także
stosowany do wyrobu kwasu siarkowego.
 
KAINIT KMgSO4Cl . 3H2O
CECHY MAKROSKOPOWE:
Postać występowania: kainit krystalizuje w układzie jednoskośnym.
Pokrój kryształów: grubotabliczkowy.
Barwa: biała, czerwonawa, żółtawa, szara, niebieska, fioletowa.
Połysk: szklisty.
Rysa: biała.
Twardość: 3,0.
Łupliwość: doskonała.
Gęstość: 2,1 - 2,2 g . cm-1.
WYSTĘPOWANIE
Kainit występuje w złożach solnych. Stosowany jest w rolnictwie jako nawóz
potasowo-magnezowy.


Powrót do strony głównej