ŁYSZCZYKI (MIKI)

Łyszczyki są uwodnionymi glinokrzemianami potasu oraz kationów dwu- i

trójwartościowych: glinu, magnezu, żelaza i innych. Tworzenie się tych minerałów wymaga obecności pary wodnej, dlatego występują one głównie w skałach głębinowych, natomiast brak ich wśród składników krystalizujących z law w warunkach wulkanicznych.

Łyszczyki występują powszechnie w wielu skałach. Należą do głównych minerałów skał

magmowych, są ważnymi składnikami skał metamorficznych i często występują w skałach osadowych. Minerały należące do tej grupy są pospolite w wielu zwietrzelinach, gdzie zwracają na siebie uwagę charakterystycznym blaszowatym kształtem i połyskliwością (tzw. kocie złoto). Blaszki łyszczyków wykazują doskonałą łupliwość i sprężystość.

Wszystkie łyszczyki posiadają budowę trójwarstwową

Najistotniejszą rolę wśród łyszczyków odgrywają następujące minerały: muskowit,

serycyt i biotyt

 

MUSKOWIT KAl₂[(OH,F)₂AlSi₃O₁₀]

CECHY MAKROSKOPOWE :

Postać występowania: muskowit krystalizuje w układzie jednoskośnym.

Pokrój kryształów: blaszkowy lub tabliczkowy o zarysie heksagonalnym.

Barwa: muskowit najczęściej jest bezbarwny, niekiedy biały, żółtawy, szary lub brunatny.

Połysk: perłowy.

Rysa: biała.

Twardość: 2 - 2,5.

Łupliwość: doskonała.

Gęstość: 2,8 - 2,9 g ^. cm^-1.

WYSTĘPOWANIE

Muskowit jest pospolitym minerałem skałotwórczym. Występuje w skałach magmowych

i metamorficznych. Znany jest także ze skał osadowych, gdzie występuje jako składnik allogeniczny, w postaci drobnych łusek i blaszek. W skałach magmowych pojawia się głównie w dwumikowych granitach i granodiorytach. W skałach wulkanicznych jast nieobecny. W utworach pegmatytowych kryształy muskowitu osiągają niekiedy znaczne rozmiary, tworząc złoża o znaczeniu gospodarczym. Muskowit jest również pospolitym składnikiem skał metamorficznych, głównie łupków łyszczykowych (mikowych) oraz gnejsów. Jest on ważnym komponentem materiału glebowego, gdzie występuje w postaci pojedynczych ziarn.

 

SERYCYT KAl₂[(OH,F)₂AlSi₃O₁₀]

 

Serycyt jest mikrokrystaliczną odmianą muskowitu, powstającą głównie wskutek

rekrystalizacji.

CECHY MAKROSKOPOWE :

Postać występowania: serycyt krystalizuje w układzie jednoskośnym.

Pokrój kryształów: blaszkowy o zarysie heksagonalnym.

Barwa: muskowit najczęściej jest bezbarwny, niekiedy biały, żółtawy, szary lub brunatny.

Połysk: perłowy.

Rysa: biała.

Twardość: 2 - 2,5.

Łupliwość: doskonała.

Gęstość: 2,8 - 2,9 g ^. cm^-1.

WYSTĘPOWANIE

Podobnie jak muskowit. Często pojawia się jako produkt wietrzenia skaleni. Jest

typowym minerałem skał metamorficznych.

 

BIOTYT K(Mg,Fe²⁺)₃[(OH,F)₂AlSi₃O₁₀]

 

CECHY MAKROSKOPOWE :

Postać występowania: biotyt krystalizuje w układzie jednoskośnym.

Pokrój kryształów: blaszkowy lub tabliczkowy o zarysie heksagonalnym.

Barwa: zawsze ciemna, brunatna z odcienien zielonawym lub czerwonawym lub całkiem czarna.

Rysa: biała.

Twardość: 2,5 - 3,0.

Łupliwość: doskonała.

Gęstość: 2,8 - 3,4 g ^. cm^-1.

WYSTĘPOWANIE

Biotyt jest najbardziej pospolitym minerłem wśród łyszczyków, posiadającym duże

znaczenie skałotwórcze. Podobnie jak muskowit występuje głównie w granitach i granodiorytach, znany jest również z ciemnych skał żyłowych. Biotyt powszechnie występuje w niektórych skałach metamorficznych, takich jak łupki łyszczykowe (mikowe) czy gnejsy. W budowie skał osadowych odgrywa znacznie mniejszą rolę niż muskowit, ponieważ charakteryzuje się mniejszą odpornością na wietrzenie chemiczne.

Obecność biotytu w glebach zaznacza się jedynie tam, gdzie procesy wietrzenia zachodzą

bardzo powoli. Przyjmuje tam postać wydłużonych, blaszkowatych ziarn.