KRZEMIANY WSTĘGOWE

Krzemiany wstęgowe powstają przez równoległe łączenie dwóch łańcuchów typu
piroksenów i tworzą płaskie wstęgi zbudowane z anionów [Si4O11]6-. Wśród krzemianów wstęgowych najważniejszymi minerałami są amfibole.
Do grupy amfiboli należy duża liczba minerałów o bardzo zróżnicowanym składzie
chemicznym i różnej postaci kryształów. Zróżnicowanie to wynika z dużych możliwości wzajemnego podstawiania jonów.
Amfibole mogą krystalizować w układzie rombowym lub jednoskośnym, tworząc dwa
szeregi kryształów mieszanych. Makroskopowe rozróżnienie poszczególnych kryształów amfiboli rzadko jest możliwe, ponieważ zwykle mają one postać kryształów wrosłych.
Najważniejszą rolę skałotwórczą w tej grupie minerałów odgrywa hornblenda.
 
HORNBLENDA
 
Hornblenda jest bardzo skomplikowanym uwodnionym krzemianem rozmaitych metali
(Ca, Na, Fe, Mg, Mn, Ti itp.). Możliwości podstawienia jonów są bardzo duże, wskutek czego wyróżnia się kilka odmian hornblendy, które różnią się składem chemicznym i innymi właściwościami. Z tego względu hornblendzie przypisuje się zazwyczaj bardzo uproszczony wzór ogólny:

(Ca,Na)2(Fe2+,Mg)2[(OH)(Si,Al) Si2O11]2

Tworzenie się hornblendy wymaga obecności pary wodnej. Dlatego też minerał ten
występuje w skałach magmowych głębinowych, a w skałach wylewnych należy do składników powstałych w głębi ziemi (prakryształy), przed wylaniem lawy. Brak jej natomiast wśród składników krystalizujących z lawy w warunkach wulkanicznych.

CECHY MAKROSKOPOWE:
Postać występowania: hornblenda krystalizuje w układzie jednoskośnym.Obserwacje
ścian kryształu rzadko są możliwe, gdyż minerał ten w zasadzie tworzy tylko kryształy wrosłe. Dobrze wykształcone osobniki można spotkać w andezytach.
Pokrój kryształów: najczęściej słupowy lub długosłupowy (kryształy o kształcie
wydłużonym).
Barwa: najczęściej zielonoczarna , brunatnoczarna lub zupełnie czarna.
Połysk: szklisty, ziemisty.
Rysa: szara.
Twardość: 5,5.
Łupliwość: doskonała.
Gęstość: 3,0-3,5 g . cm-1.
WYSTĘPOWANIE
Hornblenda jest bardzo pospolitym minerałem występującym w wielu skałach
magmowychtakich jak dioryty, sjenity, sjenodioryty, andezyty, trachity, latyty, a także w licznych skałach metamorficznych - amfibolitach, łupkach amfibolowych, gnejsach hornblendowych.
Hornblenda zalicza sie do minerałów o średniej odporności na wietrzenie. W glebach
występuje ona niezbyt często w postaci pojedynczych nieregularnych ziarn. Pod wpływem procesów wietrzenia hornblenda z czasem ulega rozkładowi, dostarczając zwietrzelinie wielu składników pokarmowych dla roślin. Produktami procesu wietrzenia hornblendy są najczęściej chloryty, wermikulit, montmorillonit, getyt.


Powrót do strony głównej